Xu hướng sử dụng đá ốp lát trong xây dựng hiện đại

Từ năm 1997 khi đất nước mở cửa thì cũng là lúc đá ốp lát đã phát triển thành ngành công nghiệp. Bắt đầu từ sản lượng nhỏ bé 0,2 triệu m2 vào năm 1990 lên 0,5 triệu m2 vào năm 1995 và 1,52 triệu m2 năm 2000, đến nay đã tăng lên 6,5 triệu m2 tăng gấp 32 lần so với năm 1990.

Nhiều trung tâm khai thác chế biến đá ốp lát đã hình thành ở các địa phương, nổi bật nhất là tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An,Yên Bái, Bình Định, Khánh Hoà, Phú Yên, Ninh Thuận, và một số tỉnh, miền Đông Nam bộ,… Ngày nay, thực trạng đá ốp lát ở nước ta rất đa dạng và phong phú, về màu sắc có: đỏ, đen, hồng, xanh, xám, trắng, lục…, chất lượng đá khác nhau từ đá granite, đá cẩm thạch đến đá bazan, đá gabro,…đáp ứng nhu cầu xây dựng cho mọi công trình, thay thế hàng nhập khẩu loại đá ốp lát cao cấp cho các công trình kiến trúc hiện đại. Đá ốp lát Việt Nam được sử dụng rộng rãi trong nhà, ngoài nhà, tường rào, lát vỉa hè đường phố.

Đá ốp lát nước ta không chỉ lưu thông trên thị trường nội địa mà còn xuất khẩu đá ốp lát ra nước ngoài được thị trường thế giới ưa chuộng và đã có mặt trên thị trường của 85 nước và vùng lãnh thổ.

Kim ngạch xuất khẩu đá ốp lát:

- Có 87 thị trường các nước vùng lãnh thổ nhập đá ốp lát.

- Kim ngạch xuất khẩu: năm 2007 là 99.317.547 USD so với năm 2001 tăng gấp 7,2 lần; với tốc độ tăng trưởng bình quân của giai đoạn nà là 38,5% năm.

- Đến nay kim ngạch xuất khấu đã trên 30 triệu USD thị trường trên 15 nước.

- Khai thác chủ yếu tập trung tại các tỉnh có mỏ như: Thanh Hoá, Nghệ An,Yên Bái, Bình Định, Khánh Hoà, Phú Yên, Ninh Thuận.

- Chế biến: chế biến thủ công (đá mỹ nghệ, đá sân vườn), bán thành phẩm (đá tấm, đá khối), tập trung các khu vực có mỏ.

-Chế biến thành phẩm sử dụng cho công trình dân dụng tập trung tại các khu vực kinh tế trọng điểm: Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương, Long An.

Tiềm năng khoáng sản để sản xuất đá ốp lát của nước ta rất đa dạng phong phú về chủng loại đá granite, đá cẩm thạch, đá gabro, đá bazan, đá marble, thạch anh màu sắc các loại: màu đỏ, vàng, trắng, hồng, xanh, lục, đen,… với trữ lượng rất lớn, theo tài liệu tìm kiếm thăm dò của 6 vùng: Tây Bắc, Đông Bắc Bắc Bộ, vùng Bắc Trung Bộ, Nam Trung Bộ và duyên hải miền Trung, miền Đông Nam bộ và Tây Nam Bộ, có 325 mỏ, với trữ lượng tìm kiếm là 37 tỉ m3, đến nay chưa có khảo sát đầy đủ, chỉ khảo sát một số lượng mỏ rất nhỏ do các chủ xí nghiệp khảo sát để khai thác. Dự kiến trữ lượng có thể khai thác được trên 4 tỉ m3. Đây là một trữ lượng đá rất lớn có thể khai thác, chế biến hàng trăm tỷ m2 đá ốp lát phục vụ xây dựng đất nước và xuất khẩu lâu dài.

Về thị trường tiêu thụ đá ốp lát ngày càng mở rộng theo khuynh hướng "kiến trúc thân thiện với môi trường" dùng đá xây dựng, đá ốp lát trong nhà, sân vườn, làm hàng nội thất tạo ra môi trường mát mẻ đưa cuộc sống gắn liền với thiên nhiên. Cộng với những yếu tố khác lượng đá ốp lát tiêu thụ nội địa ở nước ta tăng hàng năm từ 25 - 30% và trong tương lai là thị trường tiêu thụ lớn. Đồng thời thị trường tiêu thụ đá ốp lát toàn cầu cũng tăng trưởng nhanh chóng. Kim ngạch xuất nhập khẩu đá ốp lát toàn cầu tăng nhanh năm 2007 kim ngạch xuất nhập khẩu toàn cầu dự kiến 26 tỉ USD tăng 2 lần so với năm 2001.

Kim ngạch xuất khẩu đá ốp lát của nước ta trong những năm qua tuy có tăng trưởng nhanh, nhưng chỉ chiếm tỉ trọng rất nhỏ bé so với kim ngạch xuất khẩu toàn cầu từ 0,23% lên 0,793%, (xem bảng 3) đá ốp lát Việt Nam đã cắm chân ở một số thị trường quan trọng để làm bàn đạp cho xuất khẩu. Đây là thị trường rộng mở cho ngành đá ốp lát Việt Nam thâm nhập trong bối cảnh hội nhập quốc tế (năm 2006 Trung Quốc xuất khẩu 1,482 triệu tấn đá ốp lát với kim ngạch xuất khẩu 2,869 tỉ USD chiếm 25% kim ngạch xuất khẩu đá toàn cầu).

Đá tự nhiên là đá được tạo thành bởi thiên nhiên. Loai đá này được tạo thành bởi áp lực to lớn dưới lòng đất. Chúng được sử dụng trong trang trí và điêu khắc ngay từ thời điểm nền văn minh của nhân loại ra đời. Vẻ đẹp tự nhiên của nó là vĩnh cửu. Những công trình kiến trúc và điêu khắc bằng đá tự nhiên từ hàng nghìn năm trước hiện nay vẫn sừng sững với vẻ đẹp và độ bền của đá tự nhiên.

Đá granite và đá cẩm thạch là hai loại đá tự nhiên chính sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp đá. Những loại đá này được sử dụng trong xây dựng dân dụng cũng như trong các tác phẩm điêu khắc lộng lẫy. Trong công trình thương mại, các loại đá này được khai thác để sử dụng cho lát sàn, lát tường, đại sảnh và rất nhiều ứng dụng khác.

Người Ai Cập cổ đại khai thác đá granite sử dụng trong công trình xây dựng khác nhau. Hầu hết các di tích của họ đã được xây dựng bằng đá granite và đá vôi (đá limestone). Kỳ quan cổ đại duy nhất, Đại kim tự tháp Cheops được xây dựng bằng đá limestone. Tượng Pharaoh , biểu tượng của nền văn minh Ai Cập được xây dựng bằng các khối đá granite. Người Ai Cập có kỹ năng điêu khắc tuyệt vời và các khối đá granite được khâu ghép với nhau một cách hoàn hảo đến mứt mà bạn có thể thậm chí không trượt một mảnh giấy vào khe hỡ giữa các tảng đá.

Đá cẩm thạch trắng là một biến chất của đá vôi cực kỳ tinh khiết. Đá cẩm thạch được tìm thấy rộng rãi ở nhiều nước như Bỉ, Pháp, Anh, Hy Lạp, Ấn Độ, Tây Ban Nha và Ý. Từ thời cổ đại, đá cẩm thạch trắng tinh khiết được coi như là loại đá tốt nhất. Ban đầu, chỉ có đá cẩm thạch trắng được coi là xứng đáng và đá cẩm thạch màu được coi là ô uế. Tuy nhiên, nền văn minh cổ đại nhanh chóng thay đổi quan điểm và bắt đầu đánh giá các loại đá marble màu và dử dụng chúng trong các tác phẩm điêu khắc. Mặc dù đá cẩm thạchtrắng tinh khiết vẫn được đánh giá cao hơn. Đá cẩm thạch vừa mới khai thác rất dễ đẽo gọt thành tác phẩm điêu khắc và chúng cứng dần theo thời gian.

Người Hy Lạp cổ đại đã có được rất nhiều tiến bộ trong nền văn minh và họ rất thích đá cẩm thạch. Kiến trúc và điêu khắc là đặc sản của kiến trúc Hy Lạp và đá cẩm thạch đã được sử dụng trong các tòa nhà Hy Lạp khác nhau. Bức tượng tinh tế với tranh khắc chi tiết được làm bằng đá cẩm thạch. Tòa nhà được xây dựng bằng đá cẩm thạch vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay. Đền Parthenon được xây dựng trong khoảng 441-437 trước Công nguyên được coi như một biểu tượng của nền văn minh Hy Lạp cổ đại và kiến trúc sắc sảo này được xây dựng bằng đá cẩm thạch Pentelicon.

Đế chế Hy Lạp Sử dụng đá marble rộng rãi trong các công trình của họ. Đền Artemis là một trong những kỳ quan cổ đại của thế giới và nó bao gồm 127 cột đá cẩm thạch, mỗi cột cao năm tầng. Đó là cấu trúc lớn đầu tiên được thực hiện sử dụng đá cẩm thạch. Tòa nhà tuyệt vời này đã bị phá hủy bởi các nền văn minh sau đó, nhưng bạn vẫn có thể tìm thấy nền nhà và một vài cột còn lại của ngôi đền kỳ diệu.

Khi đá tự nhiên được sử dụng rộng rãi trong xây dựng tượng đài và đền thờ, đó là lúc đế chế Hy Lạp mang đá cẩm thạch vào mục đích sử dụng cá nhân. Phòng tắm và bể bơi dát bằng đá cẩm thạch có thể được tìm thấy trong các tài liệu văn học cổ đại. Đá cẩm thạch Thassos được sử dụng rộng rãi trong phòng tắm từ thời đó và ngày nay chúng vẫn được khai thác. Công trình xây dựng sử dụng đá cẩm thạch phổ biến đến tận Ấn Độ với Taj Mahal, một trong Bảy kỳ quan thế giới được xây dựng bằng đá cẩm thạch màu trắng tinh khiết.

Sau khi những nền văn minh Ai Cập và Hy Lạp thực hiện một số điều kỳ diệu với đá granite và đá cẩm thạch, đế chế La Mã cũng quyết định thử tay nghề của mình với cả hai chất liệu đá granite và đá cẩm thạch. Nhiều con đường của Đế chế La Mã được xây dựng bằng đá granite. Nhà tắm công cộng rất phổ biến ở Rome và chúng cũng được xây dựng bằng đá granite. Pantheon ở Rome sử dụng đá granite cho các cột cái và bạn có thể nhìn thấy cột này vẫn sừng sững ngày nay.

Người La Mã yêu đá granite và đá cẩm thạch cho những lý do khác nhau. Họ đã sử dụng đá granite rộng rãi cho mục đích kết cấu bởi lí do loại đá này có độ bền cao và mạnh mẽ. Đá cẩm thạch được sử dụng cho các lý do thẩm mỹ, chủ yếu là vì người La Mã tin rằng đá cẩm thạch là loại đá đẹp nhất. Vì thế, phong các xây dựng của người Ai Cập và Hy Lạp khác với người La Mã. Trong khi những nền văn minh trước đó sử dụng những khối đá granite và đá cẩm thạch khổng lồ để xây dựng kết cấu, người La Mã sử dụng gạch và vữa cho các tòa nhà, sau đó họ dát bằng đá cẩm thạch hoặc lót sàn bằng phiến đá granite. Đó là vì lý do vì sao người La Mã có thể xây dựng cả một thành phố bằng đá cẩm thạch trong một thời gian ngắn.

Thời kỳ phục hưng là một thời kỳ hoàng kim cho tất cả các loại tác phẩm nghệ thuật. Nghệ sĩ và nhà điêu khắc quan tâm đến việc sử dụng đá tự nhiên cho tác phẩm nghệ thuật của họ. Các phương pháp khai thác đá đã được cải thiện theo thời gian và sử dụng kỹ thuật mới được phát minh. Số lượng người sử dụng đá tự nhiên cho mục đích sáng tạo và gia tăng vào thời kỳ phục hưng. Nghệ nhân nổi tiếng Michelangelo đã thực hiện một số tác phẩm điêu khắc tuyệt đẹp bằng đá cẩm thạch. Các vật dụng được tạc đẽo công phu bằng đá cẩm thạch và đá granite đã được sử dụng trong việc trang trí nhà thờ, đền thờ và các công trình tuyệt vời khác. Trong khi đó, đá tự nhiên cũng được chạm khắc dung để trang trí trong nhà ở thông thường.

Chỉ đến thời hiện đại thì đá tự nhiên mới thực sư được nở rộ. Kỹ thuật khai thác đá kỹ thuật được cải thiện rất nhiều và không còn xảy ra sự việc loài người phải chết trong mỏ đá khi khai thác bằng chất nổ. Cùng với việc thế giới bắt đầu nghĩ đến sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, các kiến trúc sư và các nhà thiết kế càng tỏ ra quá nhiệt tình với đá tự nhiên sử dụng trong các thiết kế của họ.

Trong thập kỷ qua, mọi người đặc biệt ưa thích đá tự nhiên vì độ bền và phong cách tinh tế cho ngôi nhà.

Đá cẩm thạch và đá granite có vân và màu sắc khác nhau, không dễ dàng để tìm thấy cùng một mẫu đá giống nhau như đúc. Tính độc đáo này của đá tự nhiên khiến mọi người ngày càng ưa chuộng sử dụng chúng nhiều hơn. Thời xưa, đá cẩm thạch và đá granit được sử dụng để lót và trang trí. Loài người đã tin cậy tính bền vững và lót sàn bằng đá granit và đá cẩm thạch. Ngoài phòng tắm, phòng khách, phòng ngủ và các phòng khác trong nhà cũng được lót sàn bằng đá tự nhiên.

Mặc dù đá tự nhiên có vẻ đẹp tinh tế, chúng lại có độ xốp cao. Những hóa chất khắc nghiệt có thể làm hỏng chúng một cách dễ dàng. Tuy nhiên, nhờ công nghệ mới nhất, chúng ta có thể tiếp thêm sức mạnh cho các loại đá và phủ bề mặt bảo quản. Chỉ vài năm trở lại đây, mặt bàn bếp ăn bằng đá cẩm thạch và đá granit mới trở nên phổ biến.

Đá tự nhiên trước đây chỉ được sử dụng bởi các vị vua và hoàng đế, bây giờ thì chúng có sẵn cho bất cứ ai, bởi vì gạch lát sàn nhà làm bằng đá tự nhiên hiện nay có giá thành rất dễ. Người tiêu dùng phải hết sức thận trọng khi mua gạch lát sàn và mặt bàn bếp làm bằng đá cẩm thạch và đá granit, bởi vì đá tự nhiên hiện nay cũng được làm giả bằng chất liệu tổng hợp, hoặc tẩm màu. Nếu bạn thích vẻ đẹp thẩm mỹ thời trang cho gia đình của bạn, hãy đảm bảo rằng bạn luôn luôn mua những loại đá tự nhiên đã được ưa thích rộng rãi ưa thích bởi giới quý tộc trong quá khứ.

Ở Việt Nam sử dụng đá ốp lát ở nước ta đã có từ nghìn năm trước trong lăng, đình, miếu chùa. Bằng bàn tay, trí óc của các nghệ nhân đã khai thác, đục, đẽo, chế tác ra nhiều sản phẩm đá granite, cẩm thạch góp phần xây dựng nên nhiều công trình kiến trúc cổ đại. Nhiều kiệt tác do đá ốp lát tạo nên, đá ốp lát là một vật liệu không thể thiếu, đá ốp lát đảm bảo tính sang trọng và thẩm mỹ của công trình.

Bước qua thời kỳ hiện đại, việc sử dụng đá granite và marble trong các công trình xây dựng đã trải qua hai thời kỳ theo giai đoạn phát triển của nền kinh tế.

Giai đoạn đầu bắt đầu từ lúc mở cửa đá granite và marble được sử dụng trong các công trình cao cấp: tòa nhà văn phòng cho thuê loại A, khách sạn 4, 5 sao, các công trình tư nhân sử dụng rất ít chỉ sử dụng cho mặt tiền và bàn bếp.

Với đà phát triển kinh tế ngày càng tăng, thu nhập người dân cũng tăng lên, nguồn hàng trong nước và nhập khẩu ngày càng phong phú, cộng với trình độ gia công chế biến ngành đá càng ngày càng phát triển, khiến cho giá thành sản phẩm trở nên rẻ hơn. Do đó đá ốp lát ngày càng được sử dụng nhiều hơn.

Chúng ta dễ dàng gặp các công trình dân dụng bình thường sử dụng đá granite cho cầu thang, bậc cấp, bàn bếp và mặt tiền. Ở các công trình cao cấp hơn ngoài các hạng mục trên các gia chủ sử dụng đá cho hàng lang, và nền phòng khách.

Đối với các biệt thự cao cấp các gia chủ sẵn sàng chi vài tỷ cho hạng mục đá granite, marble, ngoài các hạng mục thông thường, đá còn sử dụng làm cột, hoa văn, chỉ trang trí.